Doğal afetlerin çocuklar ve ergen bireyler üstündeki negatif etkilerini azaltmak için neler yapmalıyız?

İTÜ ETA Vakfı Doğa Kolejinde online ve karşı karşıya gerçekleşen bir oldukça seminerde Doğa Koleji öğrencileri ve velileriyle buluşan İTÜ Meteoroloji Mühendisi ve Afet Yönetim Uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, öncelikli olarak doğru afet bilinci oluşturulmasının önemini vurgulayarak, “Doğa kaynaklı tüm afetlere yönelik küçüklere eğitim verilip; anaokulu ve ilköğretim seviyesinden başlanarak öğretilmelidir. Yeri geldiğince, gövde eğitimi, müzik ve fotoğraf dahil tüm derslerde afetlere karşı korunma bilincini vermemiz gerek. Bilimsel ve kapsamlı şekilde doğayı tanımak, mümkün tehlikelerini bilmek ve neler yapılabileceğini öğretmek şart” dedi.  

Doğal afetlerin çocuklar ve ergen bireyler üstündeki fizyolojik, toplumsal, davranışsal ve ruhsal negatif etkilerinin azaltılabilmesi için ise İTÜ ETA Vakfı Doğa Koleji Rehberlik Bölümü, ailelere tavsiyelerini şu şekilde sıraladı:

YAPILAN KONUŞMALARA DİKKAT EDİLMELİ

Toplum olarak bilgili davranılmalı ve doğru kaynaklardan informasyon paylaşımında bulunulmalıdır. Özellikle toplumsal medyada dolaşan negatif görselleri, yanlış bilgileri, çocuğun görmemesi için önlemler alınmalıdır. Gençlerin ve evlatların informasyon ve deneyimleri, yetişkinlere nazaran daha sınırı olan olduğundan daha oldukça korkabilir ve daha negatif etkilenebilirler. Yapılan konuşmalarda dikkatli olmak, faydalıdır.

“Bir daha naturel afet olmayacak” yerine “Doğal afetler devletimizde olabilir fakat biz tedbirlerimizi alacağız ve naturel afetlerin etkilerini en aza indireceğiz” mesajı verilmeli

Yaşanan afetle ilgili çocuk ve ergenlerin gelişim düzeylerine uygun olarak, doğru bir halde açıklama yapılmalıdır. “Bir daha naturel afet olmayacak” yerine “naturel afetler devletimizde olabilir fakat biz tedbirlerimizi alacağız ve naturel afetlerin etkilerini en aza indireceğiz” mesajı verilmelidir. Doğal afetlerle karşılaşıldığında neler yapılması gerektiği ile ilgili aile toplantıları yapılmalıdır. Doğal afetler esnasında neler yapılması gerektiği hakkında informasyon sahibi olan evlatların afet anında süreci yönetmesi kolaylaşacaktır.

ÇOCUĞUNUZ KENDİNİ GÜVENDE HİSSETMELİ

Çocuğunuzun gövde sınırlarına dikkat ederek fizyolojik temasınızı artırın. Yaşı kaç olursa olsun güvende hissetme gereksinim duyan çocuğunuzla temas kurun ve sevginizi gösterin. Ayrıca çocukla daha ilkin zor zamanlar yaşadığında onlarla iyi mi başa çıkmış olduğu mevzusunda söyleşi etmek, başa çıkma yöntemlerini vurgulamak; ruhsal dayanıklılığını geliştirmek mevzusunda destekleyici olacaktır.

ÇOCUKLAR KONUŞMAYA ZORLANILMAMALI

Çocukları ve ergenleri duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri için teşvik edin. Yaşadıkları duyguları tarif edilebilmeleri için onları destekleyin. Eğer yaş olarak küçük ise yaşamış olduğu duyguyu resmetmesini isteyin. Çocukların duygularını açıklaması zaman alabilir; onları zorlamayın, hitabı için ısrar eden olmayın, sakin ve anlayışlı yaklaşın. Çocuklarla birlikte gelişim düzeylerine uygun oyun oynamak, fotoğraf yapmak, onlara hikâye ve masal anlatmak onları rahatlatabilir ve duygularını daha kolay ifade etmelerini sağlayabilir.

GÜNLÜK RUTİNLERE DÖNMEYE ÇALIŞILMALI

Afet sonrası rutinlerinize dönmeye çalışın. Günlük düzeni koruyarak küçüklere yaşına uygun sorumluluklar vererek hayata uyum sağlamalarını destekleyin. Bu durum, sürecin geçtiğini hissettirerek güven verir.

BU BELİRTİLERE DİKKAT

Çocuklarda ve gençlerde aşağıda yer edinen belirtilerin afet sonrası kısa süreli olarak görülmesi doğaldır. Bu belirtilerin daha sonradan azalarak yok olması beklenir. Eğer emareler azalmıyor ve sertliğini arttırıyorsa kesinlikle bir uzmandan yardım alınmalıdır.

– Ebeveynden ayrılmak istememe, okula gitmek ya da dostlarıyla zaman geçirmek istememe

– Nedensiz bedensel şikayetler; Karın ağrısı, baş ağrısı, baş dönmesi, ateş, kusma benzer halde

–  Kendinden küçük yaşlarındaki evlatların davranışlarını gösterme (bebeksi konuşma, parmak emme benzer halde)

– Uyku düzeninde bozulma, kâbus görme, uykuda feryat atma, yatağını ıslatma

– Yorgunluk ve halsizlik

– Çabuk öfkelenme

– Dikkatini toplamada güçlük, aşırı hareketlenme, huzursuzluk

– İçine kapanma, kayıplara aşırı bağlanma, kolayca ağlama

– Yaşanan afetle ilgili günlük yaşamı etkileyen korkular

UZMAN DESTEĞİ ALINMALI

Yaşanan bu durumun geçici bulunduğunu kabul etmek, süreci minimum hasarla atlatabilmek için önemlidir. Çocuğunuzu destekleyebilmeniz için kendi duygu ve düşüncenizin bilincinde olmalı ve kontrolü en azından evlatların yanında korumaya çalışmanız gerekmektedir. Unutmayın ki evladınız sizin her davranışınızı izliyor ve sizi örnek alıyor. Eğer durumla başa çıkmada zorlanıyorsanız uzman desteği almayı dikkatsizlik etmeyin.